Przepisy prawa pracy, w tym w szczególności przepisy Kodeksu pracy, regulują kwestie poszanowania godności pracowniczej, obowiązku przestrzegania zasad współżycia społecznego oraz równego traktowania i dyskryminacji.
Obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego jest przypisany obydwu stronom stosunku pracy – zarówno pracownikowi jak i pracodawcy (art.100 i art.94).
Zasady współżycia społecznego nie zostały doprecyzowane przez ustawodawcę, ale wydaje się że właściwym byłoby odniesienie się do zasad zachowania etycznego, przyzwoitego. Obowiązek wpływania przez pracodawcę na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego dotyczy przede wszystkim relacji między pracownikami, a nie wyłącznie między pracodawcą a pracownikiem. To pracodawca powinien zadbać o należyte wykonanie przez pracowników ciążącego na nich obowiązku przestrzegania zasad współżycia społecznego.
W postanowieniu z dnia 30 sierpnia 2018 r., I PK 184/17 Sąd Najwyższy podkreślił, że dbanie o dobrą atmosferę pracy, przeciwdziałanie konfliktom, zapobieganie naruszaniu godności pracowników, niedopuszczanie do odnoszenia się do siebie przez pracowników z użyciem słów obraźliwych, wulgarnych, obelżywych i obscenicznych to przejawy dbałości o kształtowanie zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy.
Sąd Najwyższy stwierdził, kilkukrotnie m.in. w wyroku z 10 maja 2018 r., II PK 74/17 że pracownik ma prawo do dozwolonej, publicznej krytyki (prawo do whistleblowingu), gdy nie prowadzi to do naruszenia jego obowiązków pracowniczych, w tym między innymi przestrzegania zasad współżycia społecznego
Warto także zwrócić uwagę na tezę wyroku Sądy Najwyższego z 9 lipca 2008 r., I PK 02/08, gdzie wskazano, że wynikający z art. 100 § 2 pkt. 6 Kodeksu pracy obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy obejmuje również powstrzymywanie się poza miejscem i czasem pracy od takich zachowań, które wywołują lub potęgują wzajemnie negatywny stosunek współpracowników i konflikty w środowisku pracy na tle przynależności do różnych działających u pracodawcy organizacji związkowych.
Aktualnie toczy się proces, który w kontekście powyższych wartości może stać się precedensowym. Linki do informacji prasowej dotyczącej rozpoznawanej sprawy poniżej.